Παρασκευή 15 Απριλίου 2016

Ο Βασίλης και οι θυμωμένες ζωγραφιές

Υπόθεση
Ο Βασίλης είναι μαθητής της Α' δημοτικού και του αρέσει πολύ η ζωγραφική. Μια Δευτέρα πρωί που ο καιρός είναι άσχημος και η τάξη δεν μπορεί να κάνει διάλειμμα έξω στην αυλή, αποφασίζει να φτιάξει μια ζωγραφιά με θέμα τις καλοκαιρινές διακοπές. Τα σχέδια όμως δεν του βγαίνουν όπως θα τα ήθελε, κι έτσι τσαλακώνει τα χαρτιά και τα πετάει το ένα μετά το άλλο στο καλαθάκι των αχρήστων... μέχρι τη στιγμή που τα χαρτιά θα αγανακτήσουν και θα του κάνουν κήρυγμα για την ανακύκλωση!

Λίγο καιρό αργότερα, το μάθημα ολοκληρώνει ο μεγάλος του ξάδερφος, που του εξηγεί ότι εκτός από το χαρτί, στην ανακύκλωση μπαίνουν κι ένα σωρό άλλα υλικά. Ο Βασίλης νιώθει πια την οικολογική του συνείδηση πανίσχυρη: τόσο, που μέχρι και τα δέντρα στον δρόμο μοιάζουν να του χαμογελούν!

Χαρακτηριστικά 
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Χρυσάνθη Τσιαμπαλή - Κελεπούρη
Εικονογράφηση: Χρήστος Δήμος
ISBN: 978-960-453-504-0
Έτος 1ης Έκδοσης: 2009
Σελίδες: 64
Τιμή: περίπου 7 ευρώ 
Ηλεκτρονική αγορά εδώ
Τάξεις: Α', Β', Γ'
Διαβάστε τις πρώτες σελίδες εδώ
Δράσεις φιλαναγνωσίας σχετικές με το βιβλίο εδώ

Κριτική
Συμπαθητικό διήγημα περιβαλλοντικού προβληματισμού, που καταπιάνεται με το ζήτημα της σπατάλης των φυσικών πόρων και την ανακύκλωση. Με γλώσσα απλή, το γνωστό χιούμορ και την ευαισθησία της, η συγγραφέας μας μεταφέρει σε πρώτο πρόσωπο την άποψη του μικρού Βασίλη για τα όσα συμβαίνουν. Η ιστορία δεν είναι χωρισμένη σε κεφάλαια, όμως διακρίνονται με σαφήνεια τα δύο μέρη που αναφέρονται πιο πάνω στην υπόθεση. Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, τέσσερις δραστηριότητες εξετάζουν τις γνώσεις που απέκτησαν οι αναγνώστες από το κείμενο και προκαλούν την καλλιτεχνική μας δημιουργικότητα να εκδηλωθεί. Προτείνουμε το βιβλίο περισσότερο σε παιδιά της Β' και Γ' τάξης του Δημοτικού και φυσικά στις περιπτώσεις που οι εκπαιδευτικοί αναζητούν αφόρμηση για να ασχοληθούν με θέματα όπως η ανακύκλωση.

  • Χαριτωμένος ήρωας
  • Εύκολα αξιοποιήσιμο στην τάξη

Αξίες - Θέματα
Ανακύκλωση, Περιβάλλον, Φαντασία, Χιούμορ, Εκπαίδευση

Εικονογράφηση
Μικρά πολύχρωμα σκίτσα σε κάθε δεύτερη (τις περισσότερες φορές) σελίδα, συνοδεύουν το κείμενο και κάνουν την ανάγνωσή του ευκολότερη.
Απόσπασμα
Κάποιες φορές συμβαίνουν περίεργα πράγματα! Πράγματα που δεν μπορείς εύκολα να τα πεις σε άλλους γιατί φοβάσαι πως δε θα σε πιστέψουν. Αυτό, φίλοι μου, έπαθα και εγώ πριν από λίγες μέρες. Όταν είπα στη δασκάλα μου τι μου συνέβη κατάλαβα πως δε με πίστεψε και πολύ… «Ίσως να μην είναι αυτό ακριβώς που νομίζεις…» μου είπε. Γι’ αυτό εγώ θέλω να το πω και σ’ εσάς: πρώτον, γιατί είμαι σίγουρος πως εσείς θα με καταλάβετε καλύτερα απ’ όλους και δεύτερον, για να προσέξετε ώστε να μη συμβεί και σε σας το ίδιο!

Το όνομά μου είναι Βασίλης και πηγαίνω στην πρώτη δημοτικού. Ευτυχώς η πρώτη τάξη δεν έχει πάρα πολλά μαθήματα και έτσι τ’ απογεύματα τελειώνω στα γρήγορα τις εργασίες μου και έπειτα μου μένει πάντα χρόνος για να παίζω, να διαβάζω βιβλία και να ζωγραφίζω. Η ζωγραφική μού αρέσει πολύ! Παίρνω τις νερομπογιές μου, τους μαρκαδόρους και τις κηρομπογιές μου, απλώνω μπροστά μου μια ωραία λευκή σελίδα και αφήνω ελεύθερη τη φαντασία μου. (Έτσι λέει η μαμά μου να κάνω, αν και εγώ δεν καταλαβαίνω τι θέλει να πει ακριβώς. Η φαντασία μου δεν είναι ποτέ φυλακισμένη…) Τότε, που λέτε, αρχίζω να ζωγραφίζω… Ειδικά με τις νερομπογιές περνάω τέλεια! Αλλάζω διάφορα πινέλα, μικρά και μεγάλα, με λίγες ή πολλές τρίχες, ανακατεύω τα χρώματα και φτιάχνω καινούρια. Μερικά απ’ αυτά τα βλέπω για πρώτη φορά (και τελευταία γιατί δεν καταφέρνω να τα ξαναφτιάξω…) και βέβαια συνήθως δε μου φτάνει ένα μόνο φύλλο για να ζωγραφίσω. Όταν αυτό που φτιάχνω δε μου αρέσει, το τσαλακώνω, το πετάω και παίρνω ένα άλλο χαρτί για να συνεχίσω τη ζωγραφική μου. Συνήθως χαλάω τρία-τέσσερα, μερικές φορές και πέντε χαρτιά μέχρι να πετύχω αυτό που θέλω ή μέχρι να βαρεθώ και να τα παρατήσω. Και ποτέ δε φαντάστηκα πως αυτό που έκανα ήταν κακό! Ποτέ! Μέχρι πριν από λίγες μέρες, όπου συνέβη κάτι απίστευτο…

Ήταν Δευτέρα πρωί και έβρεχε ασταμάτητα. Όλα τα παιδιά στο σχολείο περιμέναμε πώς και πώς να σταματήσει η βροχή για να περάσουμε το διάλειμμα στην αυλή. Όσο όμως η ώρα περνούσε, η βροχή δυνάμωνε. Η αυλή μας είχε γεμίσει τεράστιες λακκούβες με νερά. Τα σύννεφα ήταν γκρίζα και πολλά, και δεν έδειχναν να έχουν όρεξη ν’ αφήσουν τον ήλιο να κάνει κι αυτός μια βολτίτσα στον ουρανό.

Η δασκάλα μας μας εξήγησε πως ήταν πολύ φυσικό να βρέχει ασταμάτητα μια και βρισκόμασταν στην καρδιά του φθινοπώρου. Ακόμη όμως και αν η βροχή σταματούσε, δε θα μπορούσαμε να βγούμε στην αυλή. Με τόσα νερά θα χρειαζόμασταν βάρκα! Μας ζήτησε λοιπόν να διαλέξουμε μια δραστηριότητα, όποια ήθελε ο καθένας, και να ασχοληθούμε με αυτή. το διάλειμμα θα το περνούσαμε μέσα στην τάξη μας.

Εγώ πήρα τ’ αγαπημένα μου χρώματα, μια ωραία καθαρή σελίδα και κάθισα να ζωγραφίσω. Βρήκα γρήγορα τι θα ζωγράφιζα: τις καλοκαιρινές διακοπές! Τον ήλιο και τη θάλασσα, τη βάρκα του παππού, αχινούς και ψάρια, πύργους στην άμμο και κουβαδάκια… Ξεκίνησα λοιπόν απ’ τη βάρκα του παππού μου. Την έκανα κόκκινη όπως είναι στην πραγματικότητα. Ύστερα έφτιαξα το κατάρτι, ξέρετε, αυτό το ψηλό ξύλο στη μέση της βάρκας που κρατάει τα πανιά. Όταν το τελείωσα, το κοίταξα προσεχτικά. Το κατάρτι ήταν τεράστιο για αυτή τη βάρκα που είχε φτιάξει. Δεν ήταν έτσι η βάρκα του παππού μου! Δεν μου άρεσε καθόλου. Τσαλάκωσα το φύλλο, το πέταξα και πήρα ένα καθαρό. 
Πόσο καιρό ζουν τα σκουπίδια μας στη φύση; (πηγή)
Σχόλιο
Η σύγχρονη περιβαλλοντική θεώρηση κινείται στο τρίπτυχο Περιορισμός, Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση (Reduce, Reuse, Recycle) που αναγνωρίζει δύο στάδια πριν φτάσει ένα χαρτί στο καλαθάκι των αχρήστων. Το κείμενο επικεντρώνεται κατά βάση στην ευαισθητοποίηση γύρω από την πρακτική της ανακύκλωσης, αν και συναντάμε μια αναφορά και στη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης του κάθε χαρτιού (σ. 29 άλλωστε κάθε φύλλο έχει δύο λευκές πλευρές· αν δοκίμαζες να ζωγραφίσεις και απ' την άλλη, θα σε πείραζε;). 

Σε πρώτο λοιπόν στάδιο, τα παιδιά καλό είναι να συνειδητοποιήσουν ότι το χαρτί -όπως και κάθε άλλο υλικό- πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ και πνεύμα συντήρησης, αφού αποτελεί φυσικό πόρο. Στη συνέχεια, μπορούμε να τους προτείνουμε (κυρίως μέσα από το δικό μας παράδειγμα) να εξαντλούν την διαθέσιμη επιφάνεια σε κάθε χαρτί πριν το πετάξουν. 

Τέλος, μέσα από μια δραστηριότητα brainstorming, οι μαθητές μας θα μπορούσαν να σκεφτούν επιπλέον χρήσεις για τα ήδη ζωγραφισμένα χαρτιά (π.χ. σελιδοδείκτης, σαΐτα, χαρτί σημειώσεων, υλικό για κατασκευή κούκλας ή μάσκας, στήριγμα για τραπέζι που κουνάει, βεντάλια, κτλ.). Μόνο μετά από το στάδιο αυτό, έρχεται η στιγμή να σημαδέψουμε τον κάδο ανακύκλωσης: όταν το χαρτί δεν έχει τίποτα πλέον να προσφέρει στην παλιά του μορφή. Έτσι, μπορεί ανακυκλωμένο και ανανεωμένο να επιστρέψει ξανά στα χέρια μας!
το σύμβολο της ανακύκλωσης πλαισιωμένο
από τις λέξεις Reduce-Reuse-Recycle (πηγή)
Χρήση στην τάξη
Στην τάξη μας, μπορούμε να αντλήσουμε έμπνευση από το κείμενο για να γράψουμε τη δική μας ιστορία σχετικά με την ανακύκλωση, όπως έκαναν οι μαθητές του 20ού και του 56ου ΔΣ Ηρακλείου, ετοιμάζοντας ένα ολόκληρο λεύκωμα με Οικολογικές Ιστορίες. Οι ιστορίες δεν χρειάζεται να είναι μεγάλες ή ολοκληρωμένες. Λίγη φαντασία και καλή διάθεση αρκεί, για να προσφέρουν όλοι το λιθαράκι τους!
οικολογικές ιστορίες από πρόγραμμα των 20 και 56 ΔΣ Ηρακλείου
Για να μην την πατήσουν οι μαθητές μας σαν τον Βασίλη (σ.22) που δεν ήξερε να απαντήσει στις θυμωμένες ζωγραφιές από τι φτιάχνεται το χαρτί, μπορούμε να αφιερώσουμε λίγο χρόνο στο να κατασκευάσουμε το δικό μας χαρτί στην τάξη. Υπάρχουν αρκετές παραλλαγές, η πιο απλή ωστόσο διαδικασία είναι να ακολουθήσετε τα βήματα που προτείνονται σε αυτό το τρίλεπτο βίντεο από Οδηγούς στον Αγ. Νικόλαο Κρήτης. Αν προτιμάτε να χρησιμοποιήσετε ένα παλιό μπλέντερ αντί για τα χέρια σας, μπορείτε επίσης να συμβουλευτείτε αυτό τον οδηγό, πάντα αξιοποιώντας ως πρώτη ύλη παλιές εφημερίδες. Περισσότερες δράσεις, ιδέες για βίντεο και κείμενα σχετικά με την ανακύκλωση μπορείτε να βρείτε εδώ.
Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα πώς φτιάχνεται το χαρτί όταν το κατασκευάζουν τα ίδια!
(οι φωτογραφίες από σχετικό πρόγραμμα των 20ού και 56ου ΔΣ Ηρακλείου

Share/Bookmark

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

διαβάσαμε και σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...