Τετάρτη 10 Ιουνίου 2015

Ο Κοπέρνικος και ο μικρός Άμπακος

Υπόθεση
Στο λιμάνι Ζάρι του Ανάποδου Κόσμου, ο Κοπέρνικος εργάζεται ως οδηγός - πορθμέας, μεταφέροντας με τον κυβόσαυρό του τον Μαξ, όσους τουρίστες θέλουν να επισκεφθούν τα αντικρινά νησιά Ξόρκι. Ένα μεσημέρι, εμφανίζονται στην προκυμαία δυο θεόρατοι Άμπακοι, ο Κόκο με τη μαμά του, η οποία έχει υποσχεθεί στον γιο της να τον στείλει απέναντι. Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του Κοπέρνικου, η υπερτραφής μαμά τον πείθει να φορτώσει τον γιο της επάνω στον κυβόσαυρο. Με ποιο τρόπο μπορεί όμως να συμβεί κάτι τέτοιο, χωρίς να προκληθεί κάποιο ατύχημα; Θα καταφέρει ο Κοπέρνικος να βρει μια λύση;

Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Ψυχογιός
Συγγραφέας: Άγγελος Αγγέλου, Έμη Σίνη
Εικονογράφηση: Μαργαρίτα Τζαννέτου
ISBN: 978-618-01-0220-8
Έτος 1ης Έκδοσης: 2013
Σελίδες: 72
Τιμή: περίπου 6 ευρώ
Ηλεκτρονική αγορά εδώ 
Τάξεις: Β', Γ'
Διαβάστε τις πρώτες δώδεκα σελίδες εδώ

Κριτική
Χαριτωμένη, σουρεαλιστική ιστορία για μικρούς αναγνώστες, που ασχολείται τόσο με θέματα διατροφής όσο και... μηχανικής! Η γλώσσα είναι αρκετά απλή, αν και υπάρχουν σημεία που ίσως θα μπορούσαν να είναι πιο σαφή. Οι πρωτότυποι, υπερβολικοί σε όλα τους χαρακτήρες, μπορεί να φανούν ελκυστικοί στα παιδιά, ενώ οι ζωηροί διάλογοι και η γενικότερα θεοπάλαβη διάθεση, δεν αφήνουν το ενδιαφέρον τους να ατονίσει εύκολα. Κάτι επίσης ενδιαφέρον, είναι πως τα πολλά ανορθόδοξα που συναντάμε στο βιβλίο, έρχεται να ισορροπήσει η αγάπη των συγγραφέων για την επιστήμη και τη λογική, που στο κείμενο διαφαίνεται έκδηλη, διαμορφώνοντας τελικά ένα μάλλον ιδιόρρυθμο μείγμα. Παρότι το εξώφυλλο δεν φαίνεται να συγκίνησε ιδιαίτερα τα παιδιά της τάξης μας, η εικονογράφηση είναι στο κλίμα του κειμένου και αλληλεπιδρά μαζί του, ενισχύει την αίσθηση του αλλόκοτου ενώ τη συναντάμε σε κάθε σελίδα. Θα προτείναμε το βιβλίο περισσότερο σε έμπειρους αναγνώστες της Β' και της Γ' τάξης, καθώς είναι μάλλον περίπλοκο για τους μικρότερους.

  • Πρωτότυποι χαρακτήρες
  • Συνδυασμός Επιστήμης και Φαντασίας

Αξίες - Θέματα
Χιούμορ, Φαντασία, Επιστήμη, Διατροφή

Εικονογράφηση
Χαριτωμένη, κάπως αλλόκοτη, αλλά πολύχρωμη και πανταχού παρούσα, η εικονογράφηση αλληλεπιδρά με το κείμενο μέσα από χάρτες και διαγράμματα, και βοηθάει στην καλύτερη κατανόησή του. Οι γραμμές μολυβιού ωστόσο που αχνοφαίνονται σε ορισμένα σχέδια (π.χ. εικόνα δεξιά), ίσως αφήσουν στους αναγνώστες μια αίσθηση προχειρότητας. 

Απόσπασμα
Είχε σχεδόν μεσημεριάσει και ο Κοπέρνικος, καθισμένος στην αγαπημένη του πράσινη πολυθρόνα, απολάμβανε το διάλειμμά του φουσκώνοντας κάτι μεγάλα κατακόκκινα μπαλόνια. Είχε φουσκώσει ήδη το εικοστό έκτο μπαλόνι, όταν στην προβλήτα έκανε την εμφάνισή του ένας μικρός Άμπακος με τη μαμά του!

Οι Άμπακοι είναι κάτι εντυπωσιακά πλάσματα, πανύψηλα, θεόρατα και απολύτως στρογγυλά! Κατοικούν στην Κοιλάδα της Κοιλιάς, τη λεγόμενη «Κοιλιάδα», μια εύφορη περιοχή όπου ευδοκιμούν όλα τα καλούδια και οι λιχουδιές του κόσμου! Εκεί οι Άμπακοι περνάνε τις μέρες τους τρώγοντας ό,τι απλώνεται μπροστά τους σε πολύ μεγάλες ποσότητες: τυροπιτάκια, μπιφτεκάκια, λαχανοζυμαράκια, μυζηθρο-ροκφορο-ανηθοπιτάκια και ό,τι άλλο μπορεί να φαγωθεί!

- Καλημέρα, λιγνούλη! Είπε η μαμά του μικρού Άμπακου στον Κοπέρνικο, μασουλώντας ταυτόχρονα μια μεγάλη μπουκιά από την παραγεμισμένη γαλλική μπαγκέτα που κρατούσε στο χέρι της. Σήμερα είναι τα γενέθλια του γιου μου, του Κόκο, και του έχω υποσχεθεί μια βόλτα στα απέναντι νησιά! Εγώ νιώθω κάπως αδύναμη και σκέφτομαι να μείνω στο λιμάνι Ζάρι μπας και τσιμπήσω κάτι, είπε και δάγκωσε ένα μεγάλο κομμάτι ψωμιού, πριν ακόμη καταπιεί το προηγούμενο.

Ο Κοπέρνικος κοίταζε μια το μικρό Άμπακο, που τον περνούσε σε ύψος τουλάχιστον οχτώ κεφάλια, και μια τον Μαξ, ο οποίος μόνο και μόνο στην ιδέα της μεταφοράς του τεράστιου αυτού πλάσματος πάνω στην πλάτη του είχε αρχίσει να τρέμει από το φόβο του!

- Λυπάμαι, κυρία μου, αλλά αυτή η βόλτα θα είναι κάπως δύσκολο να γίνει! Φαίνεται ότι ο μικρός σας έφαγε σήμερα κάτι παραπάνω και πέφτει λίγο βαρύς για τον κυβόσαυρό μου, τόλμησε να ξεστομίσει ο Κοπέρνικος.

- Μα τι λέτε; Απάντησε θιγμένη η μαμά. Ίσα ίσα που ξεκινήσαμε τόσο πρωί από το σπίτι σήμερα, ώστε το χρυσό μου δεν πρόλαβε να βάλει ούτε εκατό μπουκιές στο στόμα του! Άλλωστε, ο Κόκο μου είναι εξαιρετικά λιτοδίαιτος και προσέχει πολύ τη διατροφή του! Συμπλήρωσε και, ξετυλίγοντας ένα πικάντικο σαλάμι αέρος, βάλθηκε να περιγράφει το ημερήσιο «διατροφολογικό πρόγραμμα» του γιου της:

Σαν ξυπνήσει το πρωί
πίνει ένα καφεδάκι
και θα ψάξει στα ντουλάπια
για κανένα κουλουράκι.

Αφού πιεί μια βυσσινάδα
ένα γιαουρτάκι θέλει
και μετά δυο φρυγανίτσες
αλειμμένες με το μέλι.

Αφανίζει μια μπανάνα
κι ένα αυγό τηγανητό
μέχρις ότου να το βγάλει
απ’ το φούρνο το ψητό.

Δυο μπουτάκια κι ένα στήθος
με πατάτες ριγανάτες
και μια πλούσια σαλάτα
με αγγούρια και ντομάτες

Μα όταν όλ’ αυτά τα φάει
θα περάσει στο γλυκό,
δηλαδή μία τουρτίτσα
και εκμέκ με παγωτό.

Τρώει για φρούτο ένα πεπόνι
κι ένα μπολ με μαύρα μούρα.
το ψυγείο πάλι ανοίγει
γιατί του ‘ρχεται λιγούρα.

Κατεβάζει ντολμαδάκια,
δυο βαζάκια μαρμελάδα
και γεμίζει βιταμίνες
πίνοντας πορτοκαλάδα.

Μα όταν πέφτει στο κρεβάτι
δεν μπορεί να κοιμηθεί
γιατί ο νους του ταξιδεύει
πάντα γύρω απ’ το φαΐ.
Κι έτσι μέχρι το πρωί
τι να κάνει το παιδί;
Καταπίνει ό,τι βρει!
Σχόλιο
Χωρίς αμφιβολία, ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζονται στο βιβλίο το στοιχείο του παραλόγου με τη λογική, σ' έναν κόσμο που ελάχιστα μοιάζουν φυσιολογικά κι όμως όλα (ή σχεδόν όλα) υπακούν στους νόμους της φυσικής.

Σε τι κόσμο θα μας ήταν άραγε δυσκολότερο να ζήσουμε; Σε κάποιον που μοιάζει φυσιολογικός αλλά λειτουργεί με κανόνες άγνωστους ή σε κάποιον που μοιάζει αλλόκοτος και οι γνώριμοί μας νόμοι της φυσικής παραμένουν σε ισχύ; Βασιζόμενοι στις μεταβλητές Περιβάλλον και Νόμοι, μπορούμε να δημιουργήσουμε τέσσερις εναλλακτικές κόσμων, οι οποίες φαίνονται στο παρακάτω διάγραμμα. Τα παιδιά στην τάξη κλήθηκαν να δημιουργήσουν μια μικρή ιστορία για κάθε τετράγωνο και μετά από σύντομη συζήτηση έγινε φανερό ότι προτιμούν τον κόσμο έτσι ακριβώς όπως είναι τώρα!
Χρήση στην τάξη
Στην τάξη, η ιστορία μπορεί να εμπνεύσει διάφορα πειράματα φυσικής. Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε έναν βαρύ επιβάτη από τη στεριά σε ένα κοντινό νησί; Στο βιβλίο η απάντηση αναζητείται στις εξής εναλλακτικές:
α. ανέβασμα επιβάτη με ανεμόσκαλα σε μεταφορικό μέσο
β. ανέβασμα στο μεταφορικό μέσο με γερανό
γ. άλμα επιβάτη στο μεταφορικό μέσο
δ. βολή με κανόνι προς το νησί (με βλήμα τον επιβάτη)
ε. φόρτωμα επιβάτη σε σχεδία
στ. δέσιμο με μπαλόνια επάνω στο μεταφορικό μέσο!

Στη δική μας τάξη σταθήκαμε στο ε', δοκιμάζοντας να κατασκευάσουμε μια σχεδία από ξυλάκια για σουβλάκι. Στη συνέχεια την τοποθετήσαμε στο νερό και παρατηρήσαμε πόσο βάρος μπορούσε να σηκώσει, αυξάνοντας προοδευτικά τη μάζα του (και την πυκνότητά του) με αναμμένα κεράκια. Στο έκτο ρεσό που φορτώσαμε στη σχεδία μας, τα νερά άρχισαν να ανεβαίνουν και οι επιβάτες κινδύνευσαν να σβήσουν! Περισσότερα για τη συνθήκη πλεύσης μπορείτε να διαβάσετε στο αντίστοιχο μάθημα Φυσικής της Β' Γυμνασίου, ενώ όσοι αποφασίσουν να ασχοληθούν με την άνωση, ας μην ξεχάσουν το χαριτωμένο πείραμα του καρτεσιανού δύτη.
Η σχεδία μας άντεξε μέχρι 6 φωτεινούς επιβάτες... μετά, ούτε πομπίλος
δεν θα μπορούσε να τη βοηθήσει! -Ο στίχος από την αρχαία ποιήτρια Ήριννα.

Share/Bookmark

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

διαβάσαμε και σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...σχολιάζουμε...