Το λυπημένο αρκουδάκι

Υπόθεση
Ο Φλουφλού το αρκουδάκι δεν μιλάει στην τάξη, δεν παίζει στο διάλειμμα ούτε και γυρίζει χαρούμενος σπίτι του, όπως τα υπόλοιπα παιδάκια - αρκουδάκια. Γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό; Αν ο αναγνώστης αποφασίσει να ρωτήσει, θα μάθει περισσότερα για το πρόβλημα του Φλουφλού. Αν μάλιστα θέλει, μπορεί και να τον βοηθήσει να ξεπεράσει το εμπόδιο που τον απασχολεί και τον κάνει τόσο λυπημένο.

Χαρακτηριστικά 

Εκδότης: Σοροπτιμιστική Ένωση Ελλάδος

Συγγραφέας: Ευγένιος Τριβιζάς
Εικονογράφος: Παναγιώτης Ράππας

Σελίδες: 40

1η έκδοση: 2005

ISBN: 960-88907-0-5

Τιμή: - (δεν κυκλοφορεί στο εμπόριο)

Ηλεκτρονική αγορά εδώ ;
Τάξεις: Β', Γ', Δ', Ε' 

Ευχαριστώ την Εθνική Βιβλιοθήκη για την άδεια φωτογράφησης 4 σελίδων

Κριτική

Μια σύντομη λυπητερή ιστοριούλα, γραμμένη σε απλό, έμμετρο λόγο από τον μοναδικό Ευγένιο Τριβιζά, με γλώσσα που να την καταλαβαίνουν ακόμα και παιδιά προσχολικής ηλικίας. Η εικονογράφηση, παρότι θυμίζει παλιότερες δεκαετίες, είναι όμορφη και καταφέρνει να αποδώσει μέρος της ευαισθησίας του ήρωα.  Η έκταση του έργου είναι αρκετά μικρή (περίπου 600 λέξεις) οπότε δεν απαιτείται χωρισμός σε κεφάλαια. Ωστόσο, η διήγηση διαθέτει 4 δικλείδες ασφαλείας που μπορούν -αν ο αναγνώστης / ακροατής το αποφασίσει- να διακόψουν την ροή της ιστορίας άμεσα, ολοκληρώνοντας -έστω και άδοξα- την περιπέτεια του ήρωα.

Η Σοροπτιμιστική Ένωση Ελλάδος (εκδότης) προτείνει όπως βλέπουμε σε άλλα sites (γιατί εμείς δεν καταφέραμε να επικοινωνήσουμε μαζί τους) να μην διαβάζουν το βιβλίο αυτό τα παιδιά μόνα τους αλλά μαζί με τους γονείς ή τους δασκάλους τους, ανταποκρινόμενοι στις ερωτήσεις ή απορίες τους, εάν και όταν κρίνουν ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για να θίξουν το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας.

Το βιβλίο προτείνεται σε μαθητές Β', Γ', Δ' αλλά και Ε' τάξης Δημοτικού, και πιστεύουμε ότι θα αρέσει εξίσου σε αγόρια και κορίτσια (και θα τα προβληματίσει το ίδιο).

Την δομή της ιστορίας με υπερσυνδέσμους που διαμορφώνουν την εξέλιξη της πλοκής ανάλογα με τις επιλογές του αναγνώστη, την έχουμε ξανασυναντήσει και σε άλλα έργα του Τριβιζά, (σειρά παραπολυμύθια) όπως στα 88 ντολμαδάκια και τα 33 ροζ ρουμπίνια. Στο παρόν ωστόσο βιβλίο, η επιλογή μπλοκαρίσματος (αν το παιδί δεν θέλει να προχωρήσει σε έρευνα του μυστηρίου) οδηγεί σε μόλις άλλη μία σελίδα έργου και δεν δίνει περαιτέρω εναλλακτικές. Σε αυτή την περίπτωση, το τέλος της ιστορίας του Φλουφλού έρχεται γρήγορα και είναι άσχημο: "κι ήταν αργά, πολύ αργά, όταν φτάσανε μια μέρα τα νέα τα φριχτά".

Προφανώς η σκοπιμότητα πίσω από το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, είναι να κατανοήσει ο αναγνώστης ότι ο μόνος δρόμος για να αντιμετωπιστεί μια τέτοια κατάσταση είναι να γίνει γνωστή στα αρμόδια άτομα (συγγενείς/δασκάλους) ή υπηρεσίες. Θυμίζουμε εδώ
την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή Για τα Παιδιά SOS 1056 από το Χαμόγελο του Παιδιού,
τη γραμμή στήριξης παιδιών και εφήβων 116111 από την ΕΨΥΠΕ, αλλά και
τη δυνατότητα κλήσης του 100 (αστυνομία), σε περίπτωση ανάγκης.

Αντιγράφουμε από την εισαγωγή: Το βιβλίο ανοίγει δύο δρόμους μπροστά στο παιδί. Τον δρόμο της Αδιαφορίας ή της Ανοχής και τον δρόμο της Συμπόνοιας, της Φροντίδας, της Αγάπης. Με τη σιωπή ή την ανοχή, η Βία επιζεί και θεριεύει. Μόνο η Φροντίδα και η Αγάπη σκοτώνουν το θεριό που κρύβει ο άνθρωπος στην ψυχή του. Τα παιδιά δεν είναι αδιάφορα για όσα συμβαίνουν γύρω τους. Δεν ξέρουν όμως πώς να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και πώς να αντιδράσουν. Οι ερωτήσεις που καλείται το παιδί να απαντήσει, μέσα στο βιβλίο, προκαλούν την κρίση του και την έκφραση της θέλησής του για να φανεί στο τέλος από το αποτέλεσμα πόσο σημαντική ήταν η επιλογή του αυτή. (...) Ο πόνος του κακοποιημένου παιδιού είναι βουβός και το κλάμα του ένας πνιγμένος λυγμός. Όταν εμείς δεν το ακούμε, η ζωή του θα κυλήσει χωρίς φως και οι δικές μας καρδιές θα μείνουν άδειες. Η φροντίδα για τα παιδιά αυτά είναι φροντίδα για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Αξίες - Θέματα

Οικογένεια, Φιλία, Κακοποίηση, Απώλεια, Διάλογος.

Εικονογράφηση

Απόσπασμα
Ξημερώνει, κάνει λίγο κρύο
και όλα τ' αρκουδάκια
πάνε χαρωπά σχολείο.

Στου σχολείου την τάξη
όλοι σηκώνουνε το χέρι,
λένε το μάθημα νεράκι,
εκτός από ένα μαθητή,
τον Φλουφλού, το αρκουδάκι.

Στου σχολείου την αυλή
άλλοι παίζουνε κρυφτό,
άλλοι παίζουνε σκοινάκι,
εκτός από ένα μαθητή,
τον Φλουφλού, το αρκουδάκι

Και τ' απόγευμα στο πάρκο,
τ' αρκουδάκια τ' άλλα
παίζουνε μπάλα,
κάνουνε κούνια και τραμπάλα,
εκτός από 'κείνο το αρκουδάκι,
το σιωπηλό σ'ένα παγκάκι.

Μετά τ' αρκουδάκια τ' άλλα
στο σπίτι γυρίζουνε τρεχάλα,
γελώντας του καλού καιρού,
εκτός από τον Φλουφλού,
που περπατά με το κεφάλι του σκυφτό,
σαν να κρύβει κάποιο μυστικό.

Γιατί δεν μιλάει το αρκουδάκι το μικρό;
Γιατί είναι λυπημένο, αγέλαστο, σκυφτό;
Γιατί δεν παίζει με τα παιδιά τ' άλλα
κυνηγητό, κρυφτό και μπάλα;
Γιατί σε κανένα δεν μιλά
κι είναι τα μάτια του θολά;

Θέλεις να το ρωτήσει κάποιος
γιατί είναι λυπημένο;

Χρήση στην τάξη

Η ιστορία του Φλουφλού, μπορεί να αποτελέσει μια πολύ καλή αφορμή για συζήτηση πάνω σε ένα δύσκολο θέμα, αυτό της ενδοοικογενειακής βίας. Πάνω στην κουβέντα, κάθε παιδί μπορεί ακούσει τους άλλους και να  πει την δική του άποψη για το φαινόμενο, να μιλήσει για ιστορίες που έχει ακούσει από φίλους, συγγενείς κλπ, ή περιστατικά που είδε στην τηλεόραση και του δημιούργησαν απορίες. Αν κάποιοι μαθητές νιώσουν άνετα να μιλήσουν για προσωπικά τους βιώματα, ακόμα κι αν τα καλύψουν ως εμπειρίες "τρίτων", είναι πολύ σημαντικό.

Στην περίπτωση που αποφασίσουμε να δουλέψουμε το θέμα μόνοι με κάποιον μαθητή που διαπιστώνουμε πως έχει ανάγκη να μιλήσει γι' αυτό σε εμάς, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και έτοιμοι να σεβαστούμε τα όρια που θα μας θέσει. Αυτή είναι και η σκοπιμότητα των δικλείδων του κειμένου: αν το παιδί δεν είναι έτοιμο να προχωρήσει, σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να το πιέσουμε.

Πηγή: σχετικό άρθρο του mother.gr

Το λυπημένο αρκουδάκι